– Men tim là các enzyme có bản chất là protein phóng thích từ các tế bào cơ tim bị tổn thương. Khi một số cơ tim bị hủy, chất men tiết vào máu, sự tăng nồng độ giúp chẩn đoán bệnh Nhồi máu cơ tim. Trước 1990 creatine kinase (CK); MB isoenzyme (CKMB), aspartate aminotransferase (AST) và LDH (Lactate Dehydrogenase) được dùng để chẩn đoán tổn thương tim mạch nhưng vì các chất này cũng có trong các bộ phận trong cơ thể khác (như cơ vân thường, gan v.v…), xét nghiệm bằng các chất này không được chính xác.
H – FABP (Heart type Fatty Acid Binding Protein)
Gần đây các nhà nghiên cứu lâm sàng đã tìm ra một loại men tim: H – FABP (Heart type Fatty Acid Binding Protein), đây là một loại men tim mới dùng trong chẩn đoán NMCTcấp do Giáo sư JanGlatz phát hiện ra vào năm 1988. Loại protein này có nhiệm vụ vận chuyển acid béo từ màng tế bào đến ty lạp thể cần thiết cho quá trình oxy hóa. Nó hiện diện chủ yếu trong tế bào cơ tim, ngoài ra cũng có hiện diện ở một số cơ quan khác nhưng với nồng độ rất thấp, như ở trong xương với nồng độ thấp hơn 10 so với ở trong cơ tim và cũng có một lượng rất ít không đáng kể trong tế bào não.
1. Về độ nhạy và độ đặc hiệu của H – FABP trong chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp
– Ở thời điểm 0 – 3 và 3 – 6 giờ đầu sau khi đau ngực, men CK MB và Troponin T, I có độ nhạy thấp, trong khi đó đã cho thấy men H – FABP có độ nhạy vượt trội đặc biệt trong giai đoạn sớm 0- 3 giờ và 3-6 giờ.
– Nếu kết hợp xét nghiệm ba loại men tim CK MB và Troponin T, I và H – FABP trong giai đoạn 3- 6 giờ đầu của nhồi máu cơ tim thì độ nhạy của của chẩn đoán lên đến 98%.
– Nếu bệnh nhân vào viện trong vòng 4 đến 12 giờ sau khi có triệu chứng đau ngực thì sự kết hợp của Troponin T, I và H – FABP sẽ làm tăng lên đáng kể độ nhạy của chẩn đoán; lúc này, việc kết hợp Troponin T, I và H – FABP độ nhạy sẽ tăng hơn 20% so với nếu chỉ sử dụng Troponin T, I.
– Việc kết hợp Troponin T, I và H – FABP có thể được sử dụng như một test hiệu quả để loại trừ hội chứng vành cấp trong vòng 6 h đầu.
2. Về khả năng dự báo và giá trị tiên lượng của H – FABP trên bệnh nhân nhồi máu cơ tim
– Sự gia tăng H – FABP trong những giờ đầu sau khi có biểu hiện đau ngực là một dự báo quan trọng về khả năng gia tăng tỉ lệ tử vong hoặc NMCT tái phát trong vòng 01 năm.
– H – FABP góp phần cung cấp thêm những thông tin có giá trị tiên lượng, độc lập với Troponin T, ECG, xét nhiệm lâm sàng. Sự gia tăng hàm lượng của H – FABP có giá trị tiên lượng mạnh mẽ về khả năng tử vong sau hội chứng vành cấp.
– Chỉ cần xét nghiệm đơn độc H – FABP trên những bệnh nhân nhập viện vì đau thắt ngực trong vòng 60- 90 phút đầu tiên cũng đủ để quyết định hướng xử trí cho bệnh nhân.
– H – FABP xác định được những đối tượng bệnh nhân có nguy cơ cao cần phải được tiến hành kiểm tra và can thiệp động mạch vành. Ngược lại, một số trường hợp hội chứng vành cấp được chụp động mạch vành dựa trên kết quả Troponin dương tính giả thì việc kết hợp men tim H – FABP với men Troponin T có thể tránh được sự không cần thiết của việc can thiệp động mạch vành do kết quả dương tính giả của Troponin T mang lại.
– HFABP cải thiện được khả năng dự đoán trên những bệnh nhân có nguy cơ cao và tối đa hóa được chiến lược điểu trị bằng cách nhanh chóng xác định những trường hợp nào cần điều trị tan huyết khối, phẫu thuật hoặc can thiệp động mạch vành.
(Theo Tạp chí Tim Mạch Học)